INFOLINIA | 664 309 130
Baza porad

Odpowiedzi na Twoje pytania

Rozwód z orzeczeniem o winie

Jeżeli małżonkowie decydują się na rozwód z orzeczeniem o winie powinni wziąć pod uwagę, że okres oczekiwania na orzeczenie rozwodu znacznie się wydłuży, a winę małżonka należy poprzeć dowodami. Powinni także pod uwagę wziąć konsekwencje prawne orzeczenia o winie jednego lub obojga małżonków w rozkładzie pożycia małżeńskiego, a także przyczyny jakie mogą być podstawą orzeczenia winy.

Przyczyny rozwodu z orzeczeniem o winie

Orzekając o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego sąd powinien ustalić:

  1. Czy postępowanie małżonka naruszyło normy prawne lub obowiązki małżeńskie wnikające z ogólnych zasad współżycia. Naruszenie to może mieć formę:
    • działania (np. zdrada małżeńska, trwonienie majątku) lub
    • zaniechania działania (np. jeden z małżonków nie udziela wsparcia drugiemu).
  2. Czy naruszenie norm prawnych lub obowiązków małżeńskich wystąpiło na skutek postępowania małżonka, które można skwalifikować jako
    • umyślne - współmałżonek chciał świadomie naruszyć swoje obowiązki małżeńskie,
    • nieumyślne - zachowanie współmałżonka wynikało np. z niedbalstwa.
  3. Czy naruszenie to naprawdę doprowadziło do rozkładu pożycia małżeńskiego.

    Nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich uzasadnia winę danego małżonka lecz tylko te, które miało wpływ na spowodowanie - bądź utrwalenie - rozkładu pożycia małżeńskiego. (Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 12.03.2010r., sygn. akt IACa 35/10).

Rozwód z orzeczeniem o winie jednego lub obu małżonków w rozkładzie pożycia małżeńskiego wiąże się z konsekwencjami prawnymi. Rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Małżonek niewinny może żądać od małżonka wyłącznie winnego alimentów na własne utrzymanie. Okres oczekiwania na wyrok rozwodowy z orzeczeniem o winie jest dłuższy niż przy rozwodzie bez orzekania o winie. Najczęstsza przyczyna orzeczenia winy to alkoholizm albo zdrada. Dowodem na winę mogą być jednoznaczne sms-y, wiadomości z facebooka, e-mail i whats app. Dowodowy w sprawie o rozwód z orzeczeniem o winie mają decydujący wpływ na wynik sprawy rozwodowej.

Zachowanie, które stanowi podstawę przypisania winy w rozkładzie pożycia

„Za zawinione, na gruncie przepisów rozwodowych, uznaje się działania lub zaniechania małżonka będące wyrazem jego woli, które stanowią naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego (art. 23 KRO art. 24 KRO, art. 27 KRO) lub zasad współżycia społecznego i prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia. Nie jest przy tym konieczne, dla przypisania małżonkowi winy, objęcie jego zamiarem spowodowania, poprzez określone działania lub zaniechania, rozkładu pożycia prowadzącego w ostatecznym rezultacie do rozwodu. Wystarczy możliwość przewidywania znaczenia i skutków takiego działania lub zaniechania. Możliwość przypisania małżonkowi winy w rozkładzie pożycia jest wyłączona w razie jego niepoczytalności, a także w wypadku przemijających nawet zakłóceń psychicznych, jeżeli w tych stanach dopuścił się on działania lub zaniechania, które doprowadziło do powstania zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.”( SN z dnia 28.02.2004 r. IV CK 406/02)

Sąd orzeknie o winie biorąc pod uwagę całokształt materiału dowodowego zebranego w danej sprawie. Brak zamkniętego katalogu przyczyn stanowiących podstawę orzeczenia winy jest powodem, że poniżej przestawiamy jedynie przykładowe zachowania i najczęściej zachodzące przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego.

Jaka jest zatem najczęściej podawana przyczyna uzasadniająca winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Przy rozwodach przeprowadzonych w roku 2013 najczęściej podawaną przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego była niewierność - w 2921 przypadkach i alkoholizm – przy 1589 rozwodach.

Niewierność małżeńska

Niewierność rozumiana jest w orzecznictwie nie tylko jako zdrada fizyczna, ale też wszelkie inne zachowanie się małżonka wobec osoby płci przeciwnej, które mogą stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykracza poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości. (SN z dnia 24.04. 1951r., C 735/50; NP 1951, nr 12, s. 14)

Orzecznictwo Sądu Najwyższego obejmuje poniższe oceny niewierność:

Zamieszkiwanie kobiety zamężnej w jednej izbie z innym mężczyzną w warunkach stwarzających pozory zdrady małżeńskiej, i to trwające stale, przez dłuższy okres czasu, może być uznane za zawinioną przez nią przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego, bez potrzeby zakwalifikowania tego jako cudzołóstwo”. (SN z dnia 19 grudnia 1950 r. C 322/50).

Dochowanie wierności nie podlega dyspozycji stron i wobec tego cudzołóstwo stanowi podstawę rozkładu pożycia nawet wtedy, gdy doszło do tego za zgodą współmałżonka” (SN z dnia 7 września 1954 r., II C 1255/53, NP 1955, nr 7-8, s. 188).

„Postępowanie żony, która dawała mężowi uzasadnione podstawy do podejrzeń o zdradę oraz nawiązanie przez żonę, bezpośrednio po rozejściu się stron – współżycia z innym mężczyzną usprawiedliwiają w pełni przypisanie żonie winy rozkładu” (SN z dnia 21 kwietnia 1960 r., 4 CR 631/59, OSPiKA 1961, poz. 161).

Na podstawie powyższego orzecznictwa Sądu Najwyższego w niewierności małżeńskiej powinno się rozróżnić trzy przypadki:

  1. Niewierność małżeńska prowadząca do rozkładu pożycia małżeństwa.

    Niewierność małżeńska jest nie tylko zachowaniem moralnie nagannym i sprzecznym z przysięgą składaną przez małżonków ale także zachowaniem sprzecznym z podstawą prawną zawartą w art. 23 KRO. Zgodnie z art. 23 KRO małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są zobowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Małżonek dopuszczający się zdrady małżeńskiej, która prowadzi do rozpadu małżeństwa, ponosi winę za zaistniały stan.

  2. Stwarzanie przez małżonka pozorów zdrady małżeńskiej.

    Jeżeli kobieta pragnąc wzbudzić zazdrość u męża swoim zachowaniem stwarza pozory posiadania romansu, lecz faktycznie niewierności małżeńskiej się nie dopuściła, a mąż w wyniku takiego zachowania i przekonaniu, że żona go zdradza składa pozew o rozwód z orzeczeniem o winie współmałżonki to zachowanie małżonki może zostać ocenione jako zawiniona przyczyna rozkładu pożycia małżeńskiego. Istotne jest w takiej sytuacji jest, że pozory wzbudziły u współmałżonka przekonanie, że do zdrady rzeczywiście doszło i były przyczyną wniesienia pozwu. [SN z dnia 08.01.1971, III CRN 442/70].

  3. Związanie się małżonka z osobą trzecią po ustaniu pożycia małżeńskiego.

    Małżonek, który związał się z inną osobą dopiero po trwałym i zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego nie ponosi winy za rozwód wynikający z powyższej „niewierności”. (SN z dnia 21.03.2003r. II CKN 1270/00). Sytuacja taka może nastąpić, gdy mąż zwiąże się z inną kobietą w toku postępowania rozwodowego, jednak wcześniej tj. jeszcze gdy małżonkowie żyli razem mąż nie miał romansu.

Nałogi

Do zawinionych przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego należą także nałogi, a w szczególności alkoholizm. Nie ma wątpliwości, że nałogowe pijaństwo prowadzi do rozpadu rodziny ponieważ wiąże się ono zazwyczaj z zwiększonym poziomem agresji, przemocom domową, brakiem zainteresowania sprawami rodziny czy też marnotrawieniem środków przeznaczonych na utrzymanie rodziny.

„Przy uzależnieniu od alkoholu ważną rolę w dochodzeniu do trzeźwego życia odgrywa pomoc osób najbliższych dla alkoholika, a wśród nich szczególnie drugiego małżonka (art. 23 KRO). Ze względu na drastyczność zachowywania się małżonka uzależnionego od alkoholu, nie można – na płaszczyźnie prawa i konkretnych okoliczności sprawy – wymagać od drugiego małżonka dalszego pożycia z nim, jeżeli sprzeciwia się temu dobro rodziny, a w szczególności dobro małoletnich dzieci stron. Niewątpliwym zatem jest, że alkoholizm czyli nadużywanie alkoholu praktyka sądowa od lat traktuje jako przyczynę powstania i utrwalenia rozkładu pożycia.

Nałóg alkoholowy powoduje unicestwienie więzi rodzinnych, gdyż osoba uzależniona w miarę postępowania nałogu wykazuje coraz mniejsze zainteresowanie rodziną i jej bytem, w szczególności materialnym. Nałóg wywiera także bardzo negatywne wpływy na wychowanie małoletnich dzieci, dla których postawa rodzica jest złym przykładem. Przy nałogu dochodzi także często do agresji w rodzinie i innych zjawisk patologicznych. Sama choroba alkoholowa, nie musi stanowić jednak jedynej przesłanki, stanowiącej o zawinieniu rozkładu pożycia małżeńskiego. Sam kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wyodrębnił specjalnej konstrukcji winy. Dla jej określenia należy posługiwać się więc instytucją winy według pojęć kodeksu cywilnego wypracowanych na gruncie art. 415 w zw. z art. 425 kodeksu cywilnego. Przy takiej konstrukcji prawnej winy, nie można zawinienia przypisać osobie, która z jakichkolwiek powodów znajduje się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (choroba psychiczna), chyba że osoba taka uległa zakłóceniu czynności psychicznych wskutek użycia napojów odurzających albo innych podobnych środków (poza sytuacją, gdy stan zakłócenia został wywołany bez winy tej osoby). Można zatem stwierdzić, że działanie małżonka w stanie po spożyciu alkoholu, stanowić będzie działanie zawinione, choć sama choroba alkoholowa nie musi stanowić takiej przesłanki.„ (SN z dnia 09.11.2001 roku, sygn. akt I CKN 438/00)

Opuszczenie współmałżonka

Trwałe i pozbawione uzasadnienia opuszczenie przez jednego z małżonków wspólnego domu może stanowić zawinioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego. Zachowanie może zostać uznane za naganne moralnie i zostanie przez sąd potraktowane jako porzucenie współmałżonka.

Poniżej przykłady z orzecznictwa Sądu Najwyższego, które ułatwią zakwalifikowanie opuszczenia współmałżonka jako przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego.

Nieusprawiedliwiony poważnymi względami wyjazd jednego z małżonków do innej miejscowości z zamiarem stałego w niej pobytu nie tylko nie pociąga za sobą obowiązku wyjazdu drugiego małżonka, ale może być uznany za zawinione jego opuszczenie.” (SN z dnia 15 listopada 1951 r., C 1003/51, OSN 1953, poz. 17).

Jednostronne zerwanie przez małżonka związku małżeńskiego należy uznać za czyn zawiniony także w przypadku, gdy powodem tego zerwania było głębokie uczucie miłości względem osoby trzeciej.” (SN z dnia 8 maja 1951 r., C 184/51, PiP 1951, z. 7, s. 165, oraz OSN 1952, poz. 21).

„W przypadku powstania rozkładu pożycia małżeńskiego wskutek opuszczenia męża przez żonę z powodu jego kategorycznego oświadczenia, że z żoną żyć nie będzie, i wezwania jej do opuszczenia domu, należy uznać, że rozkład nastąpił z winy męża; w takim przypadku żona nie ma obowiązku powrotu do męża, dopóki ten nie okaże, że żałuje spowodowania zerwania wspólnego pożycia i że jego zamiar kontynuowania tego pożycia jest szczery i przemyślany” (SN z dnia 8 lutego 1952 r., C 609/51, NP 1953, nr 5, s. 82).

W poniższych sytuacjach Sąd Najwyższy uznał, że opuszczenie współmałżonka przez żonę nie było przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego.

Opuszczenie przez żonę z dziećmi wspólnego domu, stanowiące reakcję na poważne zagrożenie ze strony męża bezpieczeństwa osobistego i wspólnych dzieci, nie jest moralnie naganne i nie może być uznane za zawinione spowodowanie rozkładu pożycia małżeńskiego.” (SN z dnia 28 listopada 1997 r., II CKN 457/97, M. Praw. 1998, nr 5, s. 4)

Przemoc fizyczna lub psychiczna

Agresywne zachowanie wobec współmałżonka to nie tylko przemoc fizyczna czyli naruszanie nietykalności cielesnej współmałżonka, ale także przemoc psychiczna, a więc np. używanie pod jego adresem wulgarnych, obraźliwych słów, poniżanie, szykanowanie, zniesławianie małżonka. Zachowanie takie jest niedopuszczalne i może zostać uznane za zawinioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego także wtedy, gdy były tylko reakcją na poważne przewinienie drugiej strony, np. zdradę. Twierdzenia o stosowaniu przemocy fizycznej bądź psychicznej przez współmałżonka należy udowodnić podczas trwania postępowania sądowego.

Poniżanie przez męża godności osobistej żony, polegające na odmawianiu jej równego poziomu życia, póki nie pracowała zarobkowo oraz na szykanowaniu jej, gdy podjęła pracę, winno być uważane za ważną przyczynę powstania rozkładu pożycia małżeńskiego z winy męża” (SN z dnia 9 kwietnia 1953 r., II C 2911/52, PiP 1954, z. 1, s. 180).

Bezczynny tryb życia

Bezczynny tryb życia może przejawiać się jako nieusprawiedliwione powstrzymywanie się przez współmałżonka od wykonywania pracy zarobkowej, bądź jako brak dbałości o rodzinę, dzieci, dom. Bezczynny tryb życia jednego z małżonków może zostać uznany za przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego, jeżeli jeden z małżonków wymagał od drugiego, by zmienił dotychczasowy tryb życia i zajął się pracą zarobkową. Ważne w takiej sytuacji jest w jaki sposób pierwszy z małżonków starał się wpłynąć na drugiego, aby ten podjął pracę. (SN z dnia 18 sierpnia 1955 r., II Cr 1082/54, PiP 1956, z. 2, s. 393)

Notoryczne zaniedbywanie przez żonę wychowywania małoletnich dzieci, połączone z bezczynnym trybem życia, stanowić może powód do powstawania rozkładu pożycia małżeńskiego.” (SN z dnia 18 sierpnia 1955 r., II Cr 1082/54, PiP 1956, z. 2, s. 393).

„Zachowanie się małżonka, który będąc zdolnym do pracy, bez dostatecznego usprawiedliwienia nie pracuje lub pracuje w stopniu wysoce niedostatecznym, może być uznane za ważny powód rozkładu pożycia małżeńskiego (…).” (SN z dnia 9 marca 1956 r., IV CR 36/55, OSN 1956, poz. 110).

Popełnienie czynu w wysokim stopniu niemoralnego

„Nie ulega wątpliwości, że gdy jeden z małżonków stwierdzi, że jego małżonek, którego uważał za człowieka bez skazy, wysoce moralnego, popełnił przed zawarciem małżeństwa czyn w wysokim stopniu niemoralny, to stwierdzenie takich faktów wywołując rozczarowanie, może pociągnąć za sobą niechęć do małżonka i nawet zupełny rozkład pożycia.” (SN z dnia 31 maja 1949 r., C 583/49, PiP 1950, z. 8-9, s. 176).

Naruszenie obowiązku wzajemnej pomocy

„Naruszenie obowiązku wzajemnej pomocy, jeżeli wywołało stały rozkład pożycia małżeńskiego, może być uznane za wystarczającą podstawę do orzeczenia rozwodu. Zakres obowiązku wzajemnej pomocy, podobnie jak i zakres innych obowiązków z małżeństwa wynikających, nie może być mierzony obiektywną miarą, jak zakres obowiązku „staranności”, o którym mowa w przepisach prawa materialnego; jeżeli jedno z małżonków wskutek wyjątkowej okoliczności znalazło się bez swej winy w sytuacji szczególnie ciężkiej, jak na przykład wskutek pobytu w więzieniu niemieckim, obowiązek pomocy ze strony drugiego małżonka powinien być oceniony bardziej rygorystycznie, niżby to odpowiadało pojęciom przeciętnie myślącej kobiety lub przeciętnie myślącego mężczyzny.” (SN z dnia 23 lutego 1950 r., WaC 298/49, PiP 1950, z. 10, s. 145).

Odmowa współżycia fizycznego

Odmowa współżycia fizycznego przez jednego ze współmałżonków może stanowić podstawę przypisania temu małżonkowi winy rozkładu pożycia małżeńskiego. Jednak okoliczności i motywy odmowy współżycia mają decydujące znaczenie, czy odmowa może zostać zakwalifikowana jako zawiniona przyczyna rozkładu pożycia małżeńskiego czy też nie.

Odmowa współżycia fizycznego przez małżonkę, nad którą mąż się znęcał, nie stanowi zawinionej przez nią przesłanki rozkładu pożycia małżeńskiego”(SA w Gdańsku z dnia 20.05.2009 r., I Aca 368/09).

Uzależnienie pożycia z mężem od „przepisania” mieszkania na imię żony i darowania jej mebli – może być uznane za współwinę żony w pogłębieniu powstałego już rozkładu wskutek nieusprawiedliwionego opuszczenia żony przez męża.” (SN z dnia 15 listopada 1951 r., C 1003/51, OSN 1953, poz. 17).

„Małżeństwo, które nie przystępuje do wypełnienia obowiązków, jakie nakłada zawarcie związku małżeńskiego (…), jest od samego początku martwe i nie spełnia swych zadań społecznych (…). Sama odmowa rozpoczęcia współżycia przez jednego z małżonków może być uznana za ważny powód rozkładu pożycia małżeńskiego, a jej motyw miałyby znaczenie dla oceny winy w spowodowaniu rozkładu tego pożycia.” (SN z dnia 2 maja 1952 r., C 1096/51, NP 1953, nr 5, s. 81; SN z dnia 2 maja 1959 r., CR 219/58, RPE 1960, nr 3, s. 286).

Zły stosunku do dzieci/rodziny współmałżonka

Naganne zachowania bądź zły stosunek wobec dzieci lub członków rodziny współmałżonka może zostać uznane za zawinioną przyczynę w rozkładzie pożycia małżeńskiego.

Jako naganne zachowanie bądź zły stosunek może zostać uznane:

  • utrudnianie współmałżonkowi wypełniania obowiązku troski o fizyczny i duchowy rozwój dzieci z poprzedniego małżeństwa,
  • znieważanie i bicie matki współmałżonka,
  • niewłaściwe zachowanie małżonka w stosunku do osoby trzeciej, jeżeli osoba ta jest związana z współmałżonkiem więzami rodzinnymi czy szczególną przyjaźnią. Jednak nie może to być osoba, z którą współmałżonek nawiązał intymne pożycie, co stało się przyczyną rozkładu pożycia, nawet gdyby zachowanie się osoby trzeciej uraziło uczucia małżonka do tej osoby.( SN z dnia 28.03.2003r, sygn. akt IV CKN 1957/00)

„Osoba, która zawiera związek małżeński z osobą posiadającą nieletnie dzieci z poprzedniego małżeństwa, jakkolwiek nie sprawuje prawnej pieczy nad nimi, powinna wspólnie ze współmałżonkiem starać się o ich utrzymanie i wychowanie. Uchybia tym obowiązkom małżonek, który zachowaniem swoim stwarza warunki utrudniające drugiemu małżonkowi wypełnienie obowiązku troski o fizyczny i duchowy rozwój dzieci tego małżonka z poprzedniego małżeństwa, w szczególności gdy bez uzasadnionych powodów nie zgadza się na pobyt dzieci we wspólnym domu lub doprowadza drugiego małżonka do oddania dzieci na wychowanie poza wspólnotę rodzinną.” (SN z dnia 7 marca 1953 r., C 2031/52, OSN 1953, poz. 123).

Małżonek ma względem dzieci drugiego małżonka pochodzących z poprzedniego małżeństwa, przebywających razem z nim we wspólności rodzinnej, szereg obowiązków moralnych. Nie byłoby jednak zgodne z zasadami współżycia społecznego nałożenie na tego małżonka obowiązku pozostawania we wspólnocie rodzinnej z dziećmi współmałżonka, jeżeli postępowaniem swoim narusza on w sposób rażący reguły tego współżycia. W przypadku takim usprawiedliwione może być opuszczenie przez niego rodziny, jeżeli jego starania o wychowanie dzieci nie dały pomyślnego rezultatu.” (SN z dnia 3 maja 1955 r., II CR 1221/54, OSN 1956, poz. 95).

Rozwód z orzeczeniem o winie. Przyczyny uzasadniające winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Przyczyna wynikająca z naruszenia przez małżonka normy prawnej lub obowiązków małżeńskich wnikających z ogólnych zasad współżycia. Brak zamkniętego katalogu przyczyn stanowiących podstawę orzeczenia winy jest powodem, że przedstawione zostały jedynie przykładowe zachowania i najczęściej zachodzące przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego. Do przyczyn uzasadniających winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego zalicza się nałogi jak alkoholizm, niewierność małżeńską czyli zdradę, agresję czyli stosowanie przemocy fizycznej i psychicznej, zły stosunek do rodziny współmałżonka lub dzieci małżonka z poprzedniego związku, odmowę współżycia fizycznego, brak dbałości o sprawy rodzinne i bezczynny tryb życia.

Dowody na winę

W postępowaniu rozwodowym najtrudniejsze jest przestawienie sądowi przekonywujących dowodów świadczących o winie małżonka.

Postępowanie rozwodowe mające na celu wykazanie winy drugiego małżonka jest postępowaniem trudnym. Małżonek niewinny powinien się starannie do niego przygotować i zebrać zawczasu możliwe dowody. Z jakich dowodów można zatem korzystać?

W celu udowodnienia winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego można przykładowo powołać jako dowód:

  1. dowód z przesłuchania świadków

    osób obcych ale również członków rodziny, którzy mogą się wypowiedzieć co do okoliczności, których udowodnienie może być podstawą orzeczenia o winie.

  2. dowód z przesłuchania stron tj. małżonków,
  3. dowód z dokumentów:
    • listów lub notatek,
    • rachunków bądź paragonów (np. za alkohol, kwiaty, kolację),
    • faktur (np. dotyczących pobytów w hotelach),
    • wyciągów bankowych wskazujących płatności,
    • przytoczenie rozmów telefonicznych małżonka, bądź nagrania rozmów telefonicznych, jednak nagrania nie mogą naruszać dóbr osobistych małżonka,
    • wiadomości e-mail, sms, Whats App, Facebook
    • raportu detektywa oraz przesłuchania osoby sporządzającej raport;

Zgromadzenie jednoznacznego i mocnego materiału dowodowego może okazać się zadaniem czasochłonnym i trudnym do zrealizowania. Jednak niepodważalne dowodowy w sprawie o rozwód z orzeczeniem o winie mają decydujący wpływ na wynik sprawy rozwodowej.

Skutki rozwodu z orzeczeniem o winie

Orzeczenie rozwodu z winy jednego bądź obu małżonków będzie wiązać się ze znaczącymi konsekwencjami prawnymi.

1. Rozwód na żądanie małżonka wyłącznie winnego

Wyłączna wina małżonka żądającego rozwodu odgrywa istotną rolę z punktu widzenia możliwości orzeczenia rozwodu. Ponieważ sąd nie może orzec o rozwodzie, jeżeli domaga się go małżonek wyłącznie winny rozkładowi pożycia, a drugi małżonek nie wyraża na niego zgody. Art. 56 § 3 k.r.o.: „Rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (...)”.

Przepis przewiduje jednak wyjątki. Pomimo wyłącznej winy małżonka żądającego orzeczenia rozwodu będzie on dopuszczalny, jeżeli

  • drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód.
  • odmowa zgody jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, tj. np. małżonek winny rozkładu znęca się psychicznie lub fizycznie nad rodziną, jest uzależniony od nałogu, itp.

2. Powierzenie władzy rodzicielskiej

Orzeczenie o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego nie ma bezpośredniego wpływu na rozstrzygnięcie sądu w kwestii powierzenia władzy rodzicielskiej i ustalenia kontaktów z małoletnimi dziećmi. Jednak stwierdzenie winy małżonka nakłada na sąd obowiązek starannego zbadania, czy dany małżonek będzie po rozwodzie sprawował władzę rodzicielską zgodnie z dobrem dziecka oraz interesem społecznym.

3. Alimenty na byłego współmałżonka

Jeżeli rozwód zostanie orzeczony z wyłącznej winy jednego z małżonków to oprócz moralnej satysfakcji dla małżonka niewinnego, będzie on mógł żądać od małżonka wyłącznie winnego alimentów na własne utrzymanie. Żądanie to jest nieograniczone czasowo i niezależne od faktu czy małżonek znajduje się w niedostatku czy nie.

Małżonek niewinny może wystąpić z takim żądaniem, jeśli rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka. Małżonek nie musi znajdować się w stanie niedostatku, a o wysokości alimentów decyduje sąd w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe. Powyższa sytuacja daje małżonkowi niewinnemu nieograniczoną w czasie możliwość do wystąpienia do sądu z pozwem o alimenty przeciwko małżonkowi „winnemu”.

W przypadku rozwodu bez orzekania o winie tak samo jak w przypadku rozwodu z winy obydwojga małżonków, byli małżonkowie mogą żądać wzajemnie od siebie alimentów jeżeli znajdują się w niedostatku. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie obowiązek ten jest jednak ograniczony do okresu 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.

Alimentów może żądać:

  1. małżonek winny od małżonka również winnego,
  2. małżonek niewinny od małżonka wyłącznie winnego.

Poznaj zalety i etapy eRozwodu

Sprawdź jak możemy Ci pomóc