INFOLINIA | 664 309 130
Baza porad

Odpowiedzi na Twoje pytania

Podział wspólnego mieszkania

Małżonkowie mogą zadecydować samodzielnie które z nich otrzyma mieszkanie po rozwodzie lub przeprowadzić podział mieszkania wraz z podziałem pozostałego majątku u notariusza albo w sądzie.

Na rozstrzygnięcie podziału lub przyznania mieszkania nie ma wpływu to, z czyjej winy nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego. Podziału może żądać także małżonek, który swoim nagannym postępowaniem doprowadził do rozpadu małżeństwa. Małżonek winny oraz niewinny mają takie same prawa do części majątku wspólnego, a orzeczenie winnym rozpadu pożycia nie ma żadnego wpływu na sposób przeprowadzenia podziału.

Dokonanie podziału mieszkania nie stanowi jednocześnie rozliczenia stron z tytułu wydatków i nakładów poniesionych na wspólnie zamieszkiwaną nieruchomość. Ustalenie nierównych udziałów , jak i zwrot wzajemnych wydatków i nakładów poniesionych na mieszkania lub dom przedstawia się analogicznie do zasad, dotyczących podziału wspólnego majątku małżonków. Oznacza to, że na zgodny wniosek stron sąd może orzec o obowiązku dokonania odpowiedniej spłaty lub dopłaty z tytułu zwrotu na rzecz drugiego małżonka. Nastąpi to tylko w sytuacji, gdy oboje małżonkowie zgodnie określą wysokość, termin i inne warunki spłaty lub dopłaty.

Jeżeli jednak rozwiedzeni małżonkowie nie dojdą do porozumienia i nie przedstawią zgodnego określenia wzajemnego rozliczenia ze wspólnego mieszkania, to rozliczenie takie może zostać dokonane jedynie w odrębnym postępowaniu. Tak jak przy sądowym podziale majątku rozwiedzeni małżonkowie mogą wystąpić o podział wspólnego mieszkania w dowolnym czasie, także wiele lat po rozstaniu. Roszczenie nie ulegają przedawnieniu.

Podział wspólnego mieszkania w wyroku rozwodowym

Sąd może dokonać podziału nieruchomości albo lokalu mieszkalnego wraz z podziałem wspólnego majątku dorobkowego w wyroku rozwodowym tylko

  • na zgodny wniosek stron i
  • w stosunku do mieszkania lub domu stanowiącego współwłasność małżonków.

Małżonkowie mogą sami zaproponować sposób podziału mieszkania lub w sytuacji, gdy nie mogą się porozumieć, sąd podejmie decyzję w ich imieniu i wyznaczy kto dostanie poszczególne rzeczy ze wspólnego mienia.

Podział wspólnego mieszkania po rozwodzie – postępowanie sądowe

Gdy po orzeczeniu rozwodu byli małżonkowie domagają się podziału domu lub mieszkania, to wniosek powinni złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

We wniosku o podział mieszkania mogą zostać wymienione składniki majątku, które mają zostać podzielone wraz z mieszkaniem np. meble, sprzęt AGD. W takiej sytuacji należy przedstawić dowody prawa własności. Do wniosku o podział nieruchomości należy dołączyć odpis z księgi wieczystej. Dokładne opisanie położenia nieruchomości, podanie jej powierzchni, określenie, z jakich części się składa, oraz wskazanie jej przeznaczenie, jak i podanie wartości może znacznie ułatwić postępowanie przed sądem. Jeżeli były małżonek nie zakwestionuje przedstawionych informacji, sąd przyjmie wartość nieruchomości jako rzeczywistą. Oznacza to, ze powoływanie biegłego rzeczoznawcy, który musiałby wyceniać majątek, nie będzie konieczne.

Podział wspólnego mieszkania po rozwodzie - umowa u notariusza

Rozwiedzeni małżonkowie mogą podzielić mieszkanie lub inną nieruchomość po rozwodzie zawierając umowę u notariusza na zasadach dobrowolności. W umowie notarialnej małżonek który zatrzyma mieszkanie, może zagwarantować drugiemu, że będzie sam spłacał raty, jeżeli małżonkowie na zakup mieszkania zaciągnęli kredyt. Jednak formalnie wobec banku oboje są dłużnikami bez względu na to, który z małżonków zatrzyma mieszkanie. Korzystniej będzie, gdy małżonkowie ponadto dopełnią formalności w banku i zawrą umowę o przejęcie długu między wierzycielem (bankiem) a dłużnikiem.

Podstawa prawna podziału wspólnego mieszkania

Przedmiotem orzeczenia o podziale wspólnego mieszkania mogą być w szczególności:

  • nieruchomość stanowiąca własność małżonków na zasadach wspólności majątkowej,
  • stanowiący przedmiot ich współwłasności dom jednorodzinny,
  • lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość,
  • wspólne mieszkanie stron stanowiące przedmiot przysługującego im spółdzielczego prawa do lokalu,
  • wspólne mieszkanie stron zajmowane na podstawie umowy najmu albo decyzji administracyjnej.

Faktyczny podział wspólnego mieszkania

Warunkiem dokonania faktycznego podziału wspólnej nieruchomości jest techniczna możliwość wydzielenia dwóch niezależnych od siebie lokali mieszkalnych. Jeżeli przedmiotem podziału będzie piętrowy dom jednorodzinny, w którym stworzenie dwóch odrębnych lokali - jeden na parterze a drugi na piętrze - byłoby wykonalne, to wtedy podział nieruchomości może nastąpić w ten sposób. W skutek takiego prawomocnego podziału nieruchomości na dwa odrębne mieszkania jeden z małżonków stanie się właścicielem lokalu na parterze, a drugi z małżonków lokalu na piętrze.

Jeżeli natomiast przedmiotem podziału jest wspólne mieszkanie - które posiada jedną kuchnię i jedną łazienkę – to faktyczny podział mieszkania z wyodrębnionymi dwoma niezależnymi lokalami, nie będzie możliwy.

Przyznanie wspólnego mieszkania jednemu z małżonków

W sytuacji kiedy nie można dokonać prawnego podziału wspólnego mieszkania, sąd może orzec o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków. Następujące kryteria muszą zostać spełnione:

  • współwłasność małżonków

    Prawo do zajmowanego przez strony mieszkania lub domu musi przysługiwać małżonkom wspólnie.

  • zgoda na przyznanie mieszkania

    Niezbędna jest zgodna wola obu małżonków - sąd rozstrzyga w tej kwestii tylko na zgodny wniosek stron.

  • zgoda na opuszczenie mieszkania

    Niezbędne jest uzyskanie zgody małżonka na opuszczenie lokalu bez dostarczenia mu lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego. Zgoda małżonka może zostać przedstawiona w piśmie procesowym lub ustnie do protokołu. Zgoda musi istnieć w chwili rozpatrzenia przez sąd wniosku. W sytuacji, gdy małżonek cofnie swoją zgodę w chwili orzekania, sąd nie będzie mógł rozstrzygać co do przyznania mieszkania jednemu z małżonków.

Przyznanie wspólnie zajmowanego mieszkania jednemu z małżonków powoduje utratę uprawnienia czy to prawa własności czy też innego prawa ograniczonego np. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przez drugiego małżonka. Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia prawo do nieruchomości (rzeczowe lub obligacyjne) będzie przysługiwać wyłącznie małżonkowi, któremu mieszkanie zostało przyznane. Małżonkowie mogą jednak ustalić między sobą, że gdy jednemu z nich przyznane zostanie wyłączne prawo do mieszkania, to drugi otrzyma stosowną rekompensatę za zrzeczenie się swojego prawa do mieszkania.

Poznaj zalety i etapy eRozwodu

Sprawdź jak możemy Ci pomóc